Στο ΠΑΔΑ το 5ο Συνέδριο Μουσικών Βιβλιοθηκών, Αρχείων και Κέντρων Τεκμηρίωσης

Με αθρόα και ενεργό συμμετοχή πραγματοποιήθηκαν στο Συνεδριακό Κέντρο «Περικλής Λύτρας» του ΠΑΔΑ, οι εργασίες του 5ου Συνεδρίου Μουσικών Βιβλιοθηκών, Αρχείων και Κέντρων Τεκμηρίωσης του Ελληνικού Παραρτήματος της International Association of Music Libraries, Archives and Documentation Centres (IAML-Gr), σε συνεργασία με το Τμήμα Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Συστημάτων Πληροφόρησης, της Σχολής Διοικητικών, Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής.

Κύριος σκοπός του Συνεδρίου ήταν η προβολή των συλλογών των ελληνικών, κατά κύριο λόγο, Bιβλιοθηκών με μουσικό υλικό και των Mουσικών Aρχείων της Ελλάδος, όπως και η ανάδειξη οποιασδήποτε δράσης αφορά στη χρήση και την αξιοποίηση του υλικού τους, προωθώντας την αξιοποίηση του μουσικού πλούτου της Ελλάδος. Το Συνέδριο απευθυνόταν κυρίως σε βιβλιοθηκονόμους, αρχειονόμους, πληροφορικούς, αλλά και σε όσους ασχολούνται με τις νέες τεχνολογίες και τον πολιτισμό, όπως και σε όσους δραστηριοπούνται σε συναφείς χώρους Βιβλιοθηκών, Αρχείων και Κέντρων Τεκμηρίωσης, καθώς κάλυπτε ένα ευρύ πεδίο θεμάτων που αφορούν τους εμπλεκόμενους κλάδους, όπως: τεχνολογίες μουσικής πληροφορίας, οντολογίες, βιβλιοθήκες/ αρχεία με μουσικό υλικό και πολιτικές διατήρησης και ανάδειξής του, ψηφιακή πολιτική και πληροφοριακή ανάλυση, όπως και θέματα πνευματικών δικαιωμάτων στην εποχή της Τ.Ν.

Τις εργασίες του Συνεδρίου, που κήρυξε ο Πρόεδρος του Τμήματος Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Συστημάτων Πληροφόρησης του ΠΑΔΑ Καθηγητής Δημήτρης Κουής και η Πρόεδρος της IAML-Gr, μουσικολόγος κ. Μυρτώ Οικονομίδου, παρακολούθησαν με ζωηρό ενδιαφέρον φοιτητές και φοιτήτριες των συναφών τμημάτων, καθώς η διοργάνωσή του στο ΠΑΔΑ ήταν μία καλή ευκαιρία για να εμβαθύνουν περαιτέρω σε επιστημονικά πεδία του αντικειμένου των σπουδών τους, όπως και να αντιληφθούν εμπράκτως, μέσω των εργαστηρίων που υλοποιήθηκαν, θεωρητικά ζητήματα τα οποία προσεγγίστηκαν στις επιμέρους εργασίες.

Κατά τη διάρκεια των εργασιών του Συνεδρίου, μουσικολόγοι, βιβλιοθηκονόμοι, αρχειονόμοι και ερευνητές είχαν την ευκαιρία να καταθέσουν νέα ευρήματα, να ανταλλάξουν γνώσεις, ιδέες και εμπειρίες με συναδέλφους τους, και να ενημερωθούν για τις εξελίξεις στον χώρο των βιβλιοθηκών και των χρησιμοποιούμενων τεχνολογικών μέσων/ λογισμικών/ εφαρμογών για την αξιοποίησή τους, με αποτέλεσμα την ουσιαστική αλληλεπίδραση μεταξύ της ακαδημαϊκής κοινότητας και των μελών των Οργανισμών Πληροφόρησης.

Βασικοί άξονες για την ανάδειξη των κύριων θεματικών του Συνεδρίου υπήρξαν οι δύο Στρογγυλές Τράπεζες, τις οποίες παρακολούθησε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον σημαντικός αριθμός συνέδρων, όπως φάνηκε και από την αυξημένη συμμετοχή και τις γόνιμες συζητήσεις που ακολούθησαν. Η πρώτη είχε ως θέμα τις Μουσικές βιβλιοθήκες και τα Αρχεία στην εποχή  Τ.Ν., δίνοντας έμφαση στις στρατηγικές αλλαγές και δράσεις για την επιβίωση και ανάδειξή της. Τη συζήτηση συντόνισε ο κ. Τάσος Κολυδάς (Τμήμα Μουσικών Σπουδών, ΕΚΠΑ) και συμμετείχαν οι εξής: α. κ. Σοφία Ζαπουνίδου (Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος), β. κ. Γιώργος Μικρός (College of Humanities and Social Sciences, Hamad Bin Khalifa University), γ. κ. Χρήστος Παπαθεοδώρου (Εργαστήριο Ηλεκτρονικής Διαχείρισης Ιστορικών Αρχείων, Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης, ΕΚΠΑ), και δ. κ. Μιχάλης Σφακάκης (Τμήμα Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Μουσειολογίας, Ιόνιο Πανεπιστήμιο). Στο πλαίσιο της εξετάστηκε ο μετασχηματιστικός ρόλος της τεχνητής νοημοσύνης στον χώρο των Μουσικών Βιβλιοθηκών και Αρχείων. Διερευνήθηκε ο αντίκτυπος των πρόσφατων εξελίξεων στη δημιουργία μεταδεδομένων, την ανάδειξη αρχειακού υλικού και την εκπαίδευση και συζητήθηκαν θέματα από την επικαιρότητα σχετικά με τον αντίκτυπο της τεχνητής νοημοσύνης στη λειτουργία βιβλιοθηκών και αρχείων, την κατανομή των πόρων και την ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων στη σύγχρονη εποχή.

Η ανταπόκριση με εγρήγορση απέναντι στις εξελίξεις και η ενημέρωση σχετικά με τις διάφορες χρήσεις της Τ.Ν., όπως είναι η αυτόματη εξόρυξη μεταδεδομένων, η αποκατάσταση (restoration) ιστορικών μουσικών κειμένων, οι τεχνικές σύστασης και ανακάλυψης (recommendation and discovery) μουσικής, η χρήση γενετικών αλγορίθμων για τη σύνθεση μουσικής, η έξυπνη αναζήτηση και εξαγωγή πληροφορίας, και τέλος το ζήτημα της αδειοδότησης έργων που έχουν παραχθεί από γενετικούς αλγορίθμους, συνιστούν σημαντικές αλλαγές που απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή στην αντιμετώπισή τους. Επίσης, υπογραμμίστηκε η ανάγκη για τη διαμόρφωση δεοντολογίας για τη χρήση της Τ.Ν. και την ανάπτυξη κανόνων και ορίων από ειδικούς του χώρου. Η προστασία της ιδιωτικότητας, η ενημέρωση για τα δεδομένα με τα οποία εκπαιδεύονται τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα και η δημιουργία ανοιχτών συστημάτων αποτελούν προϋπόθεση για την εξέλιξη της τεχνολογίας αυτής προς όφελος του ανθρώπου.

Η δεύτερη Στρογγυλή Τράπεζα είχε ως θέμα την ενοποίηση του ετερογενούς πολιτιστικού υλικού και την κληρονομιά της Μαρίας Κάλλας και απαρτίστηκε από εκπροσώπους Πολιτιστικών Ιδρυμάτων, ειδικούς τεχνολογικής υποστήριξης και εκπρόσωπο του νομοθετικού πλαισίου για τα πνευματικά δικαιώματα. Τη συζήτηση συντόνισε ο κ. Ηλίας Κυριαζής (Εθνική Βιβλιοθήκη Αυστρίας) και συμμετείχαν οι εξής: α. κ.Gabriella Spanò (Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη», ΣΦΜ), β. κ. Γεωργία Αγγελάκη (Eθνικό Kέντρο Tεκμηρίωσης), γ. κ. Δέσποινα Ανδριοπούλου (Μουσείο Μαρία Κάλλας), δ. κ. Στέλλα Κουρμπανά (Κέντρο Ερευνών & Τεκμηρίωσης του Ωδείου Αθηνών), ε. κ. Τάσος Κολυδάς (IAML – Ομάδα επιμέλειας ψηφιακών εκθέσεων), στ. κ. Σοφία Κομποτιάτη (Εθνική Λυρική Σκηνή), και ζ. κ. Σεραφείμ Τσούκος (νομικός σύμβουλος Φοίβου -Οργανισμού Διαχείρισης Δικαιωμάτων Φωτογράφων). Η συζήτηση επικεντρώθηκε σε τρία σημεία: α. την εξοικείωση με το διαθέσιμο κατά φορέα ψηφιακό υλικό, β. τις δυνατότητες τεκμηρίωσης και συσσώρευσης του υλικού αυτού, με στόχο τη δημιουργία μίας ενιαίας ψηφιακής συλλογής ή έκθεσης και γ. τη διαχείριση των όποιων πνευματικών δικαιωμάτων αφορούν στο υλικό αυτό.

Μέσω των θεματικών των εισηγήσεων, αλλά κυρίως μέσω των δύο Εργαστηρίων που πραγματοποιήθηκαν σε αυτό το πλαίσιο [«Καταλογογράφηση μουσικών έργων στο λογισμικό ανοικτού κώδικα Koha: μια εισαγωγή» και «Γενική παρουσίαση και πληθοπορισμός έργου ΜΕΛΟΣ»], δόθηκε η δυνατότητα για πρώτη φορά σε φοιτητές και φοιτήτριες καθώς και σε απόφοιτους Τμημάτων Αρχειονομίας/ Βιβλιοθηκονομίας να λάβουν μέρος σε εκπαιδευτικές δράσεις, με αντικείμενο τη μουσική και να ενημερωθούν για τις θεματικές του συγκεκριμένου τομέα, οι οποίοι αποτιμώντας τη συμμετοχή τους, σημείωσαν ότι το Συνέδριο εστίασε με επιτυχία στην ανάδειξη του κοινού τόπου αλληλεπίδρασης και συνεργασίας ανάμεσα στις ειδικότητες του βιβλιοθηκονόμου/αρχειονόμου και του μουσικολόγου.

Το συνέδριο περάτωσε τις εργασίες του με μία συναυλία μουσικής δωματίου, όπου τα σύνολα της Camerata Junior Ορχήστρας των Φίλων της Μουσικής παρουσίασαν τέσσερα έργα Ελλήνων δημιουργών, τα δύο από αυτά σε πρώτη παγκόσμια παρουσίαση
Προηγούμενο άρθροΣυνέντευξη του Αντιπρύτανη ΠΑΔΑ Θ. Ξάνθου στην COPERNICUS Alliance
Επόμενο άρθροΠροπομπός της ίδρυσης Πολυτεχνικής Σχολής στο ΠΑΔΑ το Τμήμα Ναυπηγών Μηχανικών