Στο νέο ευρωπαϊκό έργο ECSTATIC (Engineering Combined Sensing and Telecommunications Architectures for Tectonic and Infrastructure Characterisation) συμμετέχει το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, μέσω του Εργαστηρίου Παράλληλων και Κατανεμημένων Συστημάτων και Δικτύων (pdsn.uniwa.gr) και της Ερευνητικής Μονάδας στη Νευρομορφική Υπολογιστική και Φωτονική (Research unit on Neuromorphic Computing and Photonics, rncp.eu) του Τμήματος Μηχανικών Πληροφορικής και Υπολογιστών της Σχολής Μηχανικών.
Το έργο στοχεύει στην αξιοποίηση του τεράστιου εγκατεστημένου δικτύου οπτικών ινών, σε παγκόσμια κλίμακα, ως δυνητικού δικτύου αισθητήρων για περιβαλλοντική, γεωφυσική παρακολούθηση, αλλά και για την προστασία κρίσιμων υποδομών. Η οπτική ίνα ως αισθητήρας παρέχει μια σημαντική ευκαιρία για τη μελέτη γεωφυσικών και άλλων φαινομένων σε περιοχές όπου είναι αδύνατο να τοποθετηθούν συμβατικοί αισθητήρες (υπερωκεάνιο δίκτυο), μάλιστα χωρίς παράλληλα να απαιτούνται περαιτέρω εγκαταστάσεις, που συνεπάγονται σημαντικές επενδύσεις. Για όλους αυτούς τους λόγους, έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον των περισσότερων τεχνολογικών κολοσσών (Google, Huawei, NEC, ADTRAN κ.α).
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ομάδα RNCP του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής συμμετέχει ως βασικός εφευρέτης της καινοτόμου μεθόδου συμβολομετρίας με χρήση μικροκυματικών σημάτων που ανέπτυξε τα τελευταία χρόνια και η οποία παρέχει τη δυνατότητα κάλυψης οπτικών ινών πολύ μεγάλου μήκους (>1000 km) που συναντώνται στα υποθαλάσσια δίκτυα. Επιπλέον, πρέπει να επισημανθεί ότι, έως τώρα, καμία εμπορικά διαθέσιμη τεχνική δεν μπορεί να ικανοποιήσει την παρακολούθηση δικτύων τόσο μεγάλης κάλυψης και απόστασης. Επιστημονικά υπεύθυνος του έργου από την πλευρά του ΠΑΔΑ είναι ο Διευθυντής του Εργαστηρίου Παράλληλων και Κατανεμημένων Συστημάτων και Δικτύων, Καθηγητής Αντώνης Μπόγρης, ενώ συμμετέχουν επίσης στην ερευνητική ομάδα ο Καθηγητής Ηρακλής Σίμος, ο Αν. Καθηγητής Χάρης Μεσαριτάκης (ΠΑΔΑ) και ο Αν. Καθηγητής Χρήστος Σίμος (Παν. Θεσσαλίας)
Το ECSTATIC αναμένεται ότι θα αναπτύξει νέες προσεγγίσεις ανίχνευσης με βάση τη συμβολομετρία ή την πόλωση. Θα καθοριστούν νέες δυνατότητες για την ευαισθησία, την απόσταση και τον ακριβή εντοπισμό του ανιχνευόμενου φαινομένου (π.χ. σεισμός, τσουνάμι, κινούμενο πλοιάριο ή όχημα), προσφέροντας ένα φάσμα λύσεων για διαφορετικές περιπτώσεις χρήσης, εξασφαλίζοντας παράλληλα τη συνύπαρξη του σήματος ανίχνευσης με την τηλεπικοινωνιακή ροή δεδομένων. Νέες τεχνολογίες πηγών laser combs θα βελτιώσουν την εμβέλεια, της ανάλυση και το εύρος ζώνης σε σχέση με τις μέχρι στιγμής επικρατέστερες τεχνικές, όπως των κατανεμημένων ακουστικών αισθητήρων. Για να αντιμετωπιστούν οι περιορισμένες δυνατότητες αποθήκευσης και επεξεργασίας της τεράστιας ποσότητας δεδομένων που θα παραχθούν από τέτοιου είδους δραστηριότητες, νέες τεχνικές ψηφιακής επεξεργασίας σήματος θα αναπτυχθούν και θα χρησιμοποιηθούν, με αλγορίθμους βασισμένους στη μηχανική μάθηση, τη νευρομορφική υπολογιστική για την εξαγωγή και συμπίεση της πληροφορίας. Οι λύσεις αυτές θα στοχεύουν στην ελαχιστοποίηση της πολυπλοκότητας των αλγορίθμων, ενώ θα υλοποιούν σε πραγματικό χρόνο ανίχνευση των γεγονότων και της κατάστασης του δικτύου με υψηλή ακρίβεια ταξινόμησης. Όλες οι προτεινόμενες τεχνολογίες αισθητήρων, όπως και οι αλγόριθμοι επεξεργασίας δεδομένων, θα δοκιμαστούν σε πραγματικά υποβρύχια και μητροπολιτικά δίκτυα, για να επικυρώσουν τις δυνατότητές τους με στόχο την έγκαιρη προειδοποίηση γεγονότων, την πρόγνωση βλαβών και τη διαφύλαξη της ακεραιότητας του δικτύου.
Πέρα από το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, στο έργο συμμετέχουν το Πανεπιστήμιο του Aston της Μ. Βρεττανίας, το Πανεπιστήμιο της Padova και το Πανεπιστήμιο της Aquila από την Ιταλία, το Πανεπιστήμιο του Chalmers από τη Σουηδία, τo Πανεπιστήμιο της Alcala και το Πανεπιστήμιο του Castellon από την Ισπανία, το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών με το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο, ο ΟΤΕ και η Telecom Sparkle από την Ιταλία ως πάροχοι δικτύων οπτικών ινών, η ΝΟΚΙΑ ως μεγάλος κατασκευαστής τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού μεγάλων αποστάσεων, η εταιρία Enlightra από την Ελβετία που κατασκευάζει πρωτοποριακές πηγές laser combs, η εταιρία Network Rail Infrastructure από τη Μ. Βρετανία ως τελικός χρήστης και η εταιρία Modus από τη Μ. Βρετανία που θα αναλάβει τη διάχυση και την αξιοποίηση αποτελεσμάτων του έργου.
Η ομάδα του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής θα συντονίσει την ενότητα εργασίας WP3 που θα ασχοληθεί με την επεξεργασία σήματος και την ανάλυση δεδομένων των μετρήσεων των ανιχνευτών με σύγχρονες τεχνικές μηχανικής μάθησης και νευρομορικής υπολογιστικής. Η υλοποίηση του έργου ξεκίνησε τον Φλεβάρη του 2025 και θα ολοκληρωθεί τον Ιούλιο του 2028. Μηχανικών. Το έργο χρηματοδοτείται στο πλαίσιο του προγράμματος “Horizon Europe (HE)” (αριθμός έργου 101189595).
Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε τον σύνδεσμο του έργου: https://ecstatic-project.eu/
